Besin Alerjisinin Tanımı ve Belirtileri

BESİN ALERJİLERİNDE BESLENME
Besin alerjisi; vücudun bazı besinlere normal dışı tepki göstermesi, aşırı du­yarlı olması durumudur. Vücuda alınan her besin alerji yapabilir. Ancak bazı besinlerin yol açtığı alerji olguları daha sık görülür.
Alerji ;insan sağlığım hem bedensel, hem de ruhsal yönden etkiler. Gerekli önlem alınmadığında bazı olgular çok tehlikeli olabilir. Bu yüzden, alerji yapan besinin belirlenmesi ve diyetten çıkarılması, gerektiğinde yeniden denenmesi bü­yük önem taşır.
Alerji oluşumunda; kalıtsal yatkınlık, birçok karmaşık fiziksel ve çevresel etmen rol oynar. Bazı insanlarda, belirli besinlerin sık ve çok yenmesi; yiyecek­lere çeşitli amaçlarla katılan renk verici, lezzetlendirici, koruyucu maddeler, ba­harat gibi katkı maddeleri alerji yapabilir. Ayrıca, besinlerin hazırlanma ve tü­ketim şekli, örneğin, kızartmalar, çok soğuk tüketilen besinler, sucuk, pastırma, turşu gibi yiyecekler alerjiye yol açabilir. Bebek ve küçük çocuklarda birtakım besinlere aşırı duyarlık daha sık görülür. Bu durum yaş ilerledikçe hafifleyebilir ya da düzelebilir.
Alerjinin; genellikle besinlerdeki proteinlerden, sindirim sırasında parça­lanma ürünlerinden, tümüyle amino asitlere çevrilmeden kana emilen peptitlerden ileri geldiği sanılmaktadır.
Alerjik etkisi en sık görülen besinler: Balık ve öteki su ürünleri, özellikle midye ve istiridye gibi kabuklu olanlar; yumurta; çikolata ve kakaolu besinler; muz, çilek, kavun, turunçgiller, enginar, kuşkonmaz, domates, kereviz, bezelye, fasulye, bakla; buğday; fındık, ceviz, fıstık gibi kuruyemişler; sucuk, pastırma, salam, sosis; kızartma, salamura ve baharatlı yiyeceklerdir. Süt ve türevleri ve hemen her besin, duyarlı kişilerde alerji yapabilir.
Alerji yapan besinler kişisel ayırım gösterir. Bazı insanlar birkaç besine aşı­rı duyarlı olabilir. Alerjik tepkinin şiddeti; sorumlu besinin yenen miktarına, ye­me sıklığına, hazırlama şekline, bireysel özelliklere göre değişir. Belirtiler aler­jik besin yendikten hemen sonra, ilk dört saat içinde görülebileceği gibi, 2-3 gün sonra bile başlayabilir. Alerjik besinin alınan miktarına, çeşidine ve bireysel özel­liklere göre değişmek üzere en sık rastlanan belirtiler cilt. sindirim kanalı, so­lunum ve sinir sistemiyle ilgilidir. Bunların tümünde ya da bir bölümünde çeşitli bozukluklar görülebilir. Besin alerjilerinde en sık görülen belirtiler, deride kızarma, kaşıntı, sivilce, kusma, sürgün, şişme ve benzerleridir. Besin alerjisi; yorgunluk, sinir gerginlikleri, titreme, kaslarda ağrı, terleme, baş ağrısı, egzama, alerjik nezle de yapabilir.
Besin alerjisi tanısı (teşhisi) değişik yöntemler uygulanarak yapılır. Bunun için, bireyin beslenme özellikleri ve özgeçmişi araştırılır; kuşkulanılan besinler diyetten birer birer çıkarılarak denenir; doktor tarafından özel cilt testleri uy­gulanır. Alerjik besin ya da besinler belirlendikten sonra bireyin beslenmesi ona görede düzenlenir.