Âdet Kanaması, Âdet Görme

ÂDET GÖRME

Dar anlamıyla hipofiz bezi, yumurtalık ve rahimde olan birbiriyle ilgili, zaman zaman tekrarlayan olaylar zincirinin dış gösterisi âdet kanamasıdır. Bilginler bu ka­namanın anlamını ve ne gibi bir mekanizmayla meydana geldiğini çok eski zamanlardan beri yorumlamaya ve açık­lamaya çalışmışlardır.
Bu konuda yüzyıllar önce hekimler arasında birtakım yaygın fikirler vardı. Bunlardan arta kalan bazı saplan­tı ve inançlar bugün bile halk arasında geçerli olmakta­dır. Hatta bu fikirlerin yalnız görgüsü az olanlarda değil, az çok okumuş bir sürü insanda da var olduğu her günkü gözlemlerden anlaşılmaktadır. Bütün bu düşünce ve saplan­tılar genellikle bir noktada toplanır. O da âdet kanaması­nın kadın organizmasını birtakım zehirli maddelerden te­mizleyen bir gösteri oluşudur. Bugün için ancak tarihsel değeri kalmış olan bu görüşlerden birkaçını özetlemeyi çoğunlukla uygun buluyoruz:
1 — Yüzyıllar önce Galenos’un öne sürdüğü bir teori­ye göre bütün kadınlarda fazla kan vardır ve zaman zaman gelen bazı kanamalarla kanın fazlası dışarı atılmak­tadır.
2 — Birtakım bilginler âdet görmeyi, kanın bir maya etkisiyle nöbet nöbet kaynayıp taştığı şeklinde açıklamak istemiştir.
3 — Bunlardan başka bir de ay teorisi vardır. Âdet kanamasını ayın hareketleriyle ilgili olarak kabul eden bu teori âdetlerin 28 ile 35 gün arayla oluşunu bir delil ola­rak ileri sürmüştür.
Buna benzer birtakım başka .teoriler de zaman za­man ortaya atılmıştır. Ama, anatomik buluşların ilerleme­sine, insan yumurtasının bulunmasına rağmen hiç kimse âdet kanamalarının kuşağın sürekliliğindeki anlamını dü­şünmek değil, yumurtalıklarla ilgili olabileceğini bile ak­lına getirmemiştir.
Erkek üreme bezleri durmaksızın her gün sayısız hüc­re salgılar. Oysa kadın vücudu her ay yalnız bir tek yu­murta salgılamaktadır. Bu yumurtalama olayı büyük bir zaman titizliği içinde olur. Ergin bir kadın, hayatının her 28 gününde, belirli miktarda kanla birlikte bir yumurta­cığı üreme yollarıyla vücuttan dışarı atar. İşte bu kan­lı yumurtlama olayı ya da fonksiyonu aybaşı, âdet gör­me ya da regl adıyla bilinmektedir. Bir başka deyimle âdet görme, her ay tekrarlanan bir olayın belirtisi ya da son dönemidir.
Âdetleri herbiri bir hafta kadar süren 4 döneme ayırmak mümkündür. Birinci hafta sırasında yumurta­lıklardan birinde bir yumurtacık olgunlaşır. Bu, kanamayı izleyen ilk haftadır. İkinci hafta boyunca, genellikle âde­tin onbirinci ya da onikinci gününde yumurtacık yumur­talıktan çıkar. Kadınların büyük bir kısmı cinsel hücreyi dışarı atan yırtılmayı hissetmez. Buna karşılık bazıla­rında bu sırada iki âdet arasında bir acı duyulduğu belir­tilmektedir.