Bağırsak Hastalıklarında Beslenme

İncebağırsağın Yapısı ve Görevleri
İncebağırsak, sindirim kanalının mideden sonra başlayan ve, kalınbağırsağa açılan 6-7 metre uzunluğundaki bölümüdür. İncebağırsağın mide­den sonraki ilk bölümünde onikiparmakbağırsağı (duodenum) denir. Organın içyüzü bir zarla (mukoza) örtülüdür. Mukozanın serbest yüzeyinde çok sık ve milyonlarca küçücük pürtük bulunur. Bu pürüklere tümlir (villi)’ denir. Bağırsa­ğın emilim yüzeyi tümürlerle büyük ölçüde artar ve 10 m2 dolayına çıkar. Besin öğeleri tümürler yoluyla emilir. Tümürlerin herbirinde lenf ve kılcal damarlar ağı bulunur.
Bağırsak mukozasında sindirim enzimleri ve koruyucu madde (mukus) sal­gılayan birtakım bezler bulunur. Günde 3 litre dolayında bağırsak salgısı yapı­lır. Bağırsak bezlerinin salgısı, sinir sistemi, hormonlar, bağırsak hareketleri gibi yerel etmenler tarafından düzenlenir. Bağırsak özsuyunun % 98 kadarı sudur, pH derecesi mide özsuyunkinden yüksektir, nötüre yakındır ya da hafif alkalidir.
İncebağırsakta Bulunan ve Emici Görevi Olan Tümürlerin İç Yapısı ve Damarları
Onikiparmakbağırsağına pankreas salgısı ve safra da boşalır. O yüzden, incebağırsaktaki özsu, pankreas, safra ve incebağırsağın salgılarının karışımıdır. Günlük pankreas salgısı 1,0 – 1,5 litre dolayındadır. İncebağırsaktaki özsuda hemen her besin Öğesini sindiricek enzim bulunur. Besin öğelerinin önemli bir bölümü incebağırsakta sindirilir ve emilir. Organda­ki yapısal bozukluklar ve hastalıklar sindirim ve emilimi bozar.
Kalınbağırsağın Yapısı ve Görevleri
Kalınbağırsak, ince bağırsaktan sonra başlar ve dışarı açılan makatla sonlanır. İncebağırsakta sindirim ve emilim tamanilandıkça, artıklar bağırsak hareketleriyle kalınbağırsağa geçer. Kalınbağırsağın hareketleri yavaş­tır ve içine önemli miktarda madde alabilir. Bu organda da salgı yapan çeşitli bezler bulunur.
Kalmbağırsağın en önemli görevleri; su, elektrolit ve bazı besin öğelerinin emilmesi; bakteriler tarafından çeşitli vitaminlerin sentezi; sindirim artıklarının depolanması; dışkı oluşması ve atılmasıdır.
Bu organın hareketleri yavaş olduğundan incebağırsaktan gelen maddeleri ol­dukça uzun süre içinde tutabilir, suyun bir bölümü burada emilir. Sindirim ar­tıkları ve sindirilmemiş maddelerden, salgılar ve bakterilerin etkisiyle dışkı olu­şur. Dışkı (gaita, feçes) oluşumunda, bağırsağa gelen maddeler enzimlerin ve tıakterilerin etkisiyle değişikliğe uğrar. Dışkı, bağırsak hareketleriyle dışarı atıl­mak üzere çıkış yoluna doğru ilerler.
Dışkının uzun süre kalınbağırsakta kalması şu yönlerden sakıncalıdır: Dırşarı atılması gereken zararlı maddelerin bir bölümü emilerek zarar verebilir. Su­yu fazla emilerek sertleşen dışkı bağırsağı aşındırabilir; dışarı atılması zorlaşır. Ağrı ve sıkıntı yapar. Ayrıca, çeşitli hastalıklara yatkınlığr artrır. Başka sistem­lerin çalşmasını bozar. Kalınbağırsağın boşaltım görevini düzenli yapabilmesi için .günlük besinlerle yeterli miktarda posa ve sıvı alınmasıda gerekir.